Η πλατφόρμα που επαναπροσδιόρισε τον τρόπο αλληλεπίδρασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το TikTok, βρίσκεται πλέον σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μια πλευρά, λειτουργεί ως καταλύτης για την πολιτιστική δημιουργία, ανασταίνοντας βιομηχανίες όπως αυτή του βιβλίου μέσω οργανικών κοινοτήτων, ενώ από την άλλη καλείται να διαχειριστεί τον τεράστιο όγκο περιεχομένου που παράγεται από την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), δίνοντας πλέον στους χρήστες εργαλεία για τον περιορισμό του.

Το φαινόμενο BookTok και η εκδοτική έκρηξη

Στον πυρήνα της ανθρωποκεντρικής πλευράς της εφαρμογής βρίσκεται το BookTok, μια τάση που εξελίχθηκε σε υπολογίσιμη δύναμη για την παγκόσμια αγορά βιβλίου. Χρήστες, γνωστοί ως “TikTokers”, δεν αρκούνται σε απλές κριτικές, αλλά δημιουργούν συναισθηματικά φορτισμένα βίντεο, σχολιάζουν πλοκές, αναλύουν χαρακτήρες και συνθέτουν λίστες με τις προτάσεις του μήνα. Το ενδιαφέρον είναι ότι η τάση αυτή, που αρχικά εστίαζε στην εφηβική λογοτεχνία, έχει πλέον επεκταθεί σε όλες τις κατηγορίες, οδηγώντας σε μια δεύτερη νεότητα παλαιότερους τίτλους και εκτοξεύοντας τις πωλήσεις συγκεκριμένων συγγραφέων.

Ανάμεσα στα έργα που έχουν ξεχωρίσει είναι το «They Both Die at the End» του Adam Silvera. Η πλοκή εστιάζει σε δύο εφήβους, τον Mateo και τον Rufus, οι οποίοι, αν και άγνωστοι μεταξύ τους, ενημερώνονται από το “Death-Cast” πως πρόκειται να πεθάνουν εντός της ημέρας. Μέσω της εφαρμογής “Last Friend”, συναντιούνται για να ζήσουν μια τελευταία περιπέτεια, σε ένα σύγχρονο μυθιστόρημα που αγγίζει βαθιά το εφηβικό κοινό. Εξίσου δημοφιλές είναι το «It Ends with Us» της Colleen Hoover, μια συγκλονιστική ιστορία αγάπης με πρωταγωνίστρια τη Λίλι, η οποία διχάζεται ανάμεσα στον γοητευτικό γιατρό Ράιλ και τον πρώτο της έρωτα, Άτλας, σε μια αφήγηση γεμάτη συναισθηματικές ανατροπές.

Στο φάσμα της φαντασίας κυριαρχεί το «The Cruel Prince» της Holly Black, όπου η θνητή Jude Duarte προσπαθεί να επιβιώσει στον κόσμο των νεράιδων του Elfhame, μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικής ίντριγκας και μαγείας. Παράλληλα, τίτλοι όπως το «Κανονικοί Άνθρωποι» της Sally Rooney εξερευνούν τις περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις και τις ταξικές διαφορές μέσα από τον έρωτα της Μαριάν και του Κόννελ, ενώ το αυτοβιογραφικό «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι» του Ocean Vuong προσφέρει μια ποιητική ματιά στην queer εμπειρία και τη μετανάστευση. Τέλος, το «Ήμασταν ψεύτες» της Emily Lockhart καθηλώνει με το μυστήριο της πλούσιας οικογένειας Σίνκλερ και το τραγικό συμβάν που σημάδεψε τα καλοκαίρια τους.

Η διαχείριση του ψηφιακού θορύβου

Ενώ όμως οι χρήστες αναζητούν την αυθεντικότητα στις σελίδες των βιβλίων, η πλατφόρμα κατακλύζεται από ψηφιακό περιεχόμενο άλλου τύπου. Το TikTok αποκάλυψε ότι φιλοξενεί πλέον πάνω από ένα δισεκατομμύριο βίντεο που έχουν δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη. Η ραγδαία ανάπτυξη εργαλείων όπως το Sora της OpenAI και το Veo της Google έχει οδηγήσει σε αύξηση αυτού που αποκαλείται “AI slop” — χαμηλής ποιότητας, μαζικά παραγόμενο περιεχόμενο που συχνά στερείται νοήματος.

Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για ισορροπία, η πλατφόρμα ανακοίνωσε, στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου για την ασφάλεια στο Δουβλίνο, ότι θα παρέχει στους χρήστες τη δυνατότητα να μειώσουν την ποσότητα του AI περιεχομένου που εμφανίζεται στη ροή τους. Η Jade Nester, διευθύντρια δημόσιας πολιτικής του TikTok στην Ευρώπη, τόνισε πως παρόλο που πολλοί απολαμβάνουν την ψηφιακή τέχνη, είναι επιτακτική ανάγκη να δοθεί ο έλεγχος στο κοινό βάσει των προτιμήσεών του. Η νέα ρύθμιση θα βρίσκεται στην ενότητα «διαχείριση θεμάτων», προσθέτοντας το AI δίπλα σε κατηγορίες όπως η μόδα και η επικαιρότητα.

Μέτρα διαφάνειας και η συζήτηση για την εποπτεία

Πέρα από τα φίλτρα προτίμησης, το TikTok αυστηροποιεί το πλαίσιο διαφάνειας. Οι οδηγίες απαιτούν πλέον από τους δημιουργούς να επισημαίνουν το ρεαλιστικό περιεχόμενο που παράγεται από AI, ενώ απαγορεύονται αυστηρά τα deepfakes δημοσίων προσώπων. Για την ενίσχυση αυτού του μέτρου, η εφαρμογή θα ενσωματώνει υδατογραφήματα “AI-made” μέσω του προτύπου C2PA, ώστε να αποτρέπεται η παραπλάνηση των χρηστών. Παράλληλα, επενδύονται 2 εκατομμύρια δολάρια σε ταμείο ψηφιακού γραμματισμού, σε συνεργασία με οργανισμούς όπως το Girls Who Code.

Ωστόσο, η τεχνολογική μετάβαση δεν είναι αναίμακτη. Η εταιρεία βρίσκεται στο επίκεντρο κριτικής λόγω της απόφασης να προχωρήσει σε απολύσεις εκατοντάδων εργαζομένων στον τομέα της εποπτείας περιεχομένου, συμπεριλαμβανομένων 439 θέσεων στο Λονδίνο, αντικαθιστώντας τον ανθρώπινο παράγοντα με αυτοματοποιημένα συστήματα. Η Brie Pegum, επικεφαλής εμπιστοσύνης και ασφάλειας, υπεραμύνθηκε της στρατηγικής, υποστηρίζοντας ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη προστατεύει τους εργαζόμενους από την έκθεση σε τραυματικό υλικό, σημειώνοντας μείωση 76% στο σοκαριστικό περιεχόμενο που φτάνει στα μάτια των ελεγκτών. Η ισορροπία μεταξύ της ανθρώπινης δημιουργικότητας που εκφράζει το BookTok και της αυτοματοποιημένης διαχείρισης του περιεχομένου παραμένει το μεγάλο στοίχημα της πλατφόρμας για το μέλλον.